Tıp dilinde amyotrofik lateral skleroz hastalığı (ALS) olarak tanımlanan ve dilimize “motor nöron hastalığı” şeklinde tercüme edilen bu rahatsızlık, beyninizin; vücudunuzun diğer organlarını yönetmeyi reddetmesi olayı olarak açıklanabilir. Bu hastalığa yakalananlar, vücut organlarını hareket etmekte oldukça zorlanır ve genellikle tekerlekli sandalye ya da yatağa mahkum olurlar. Sinir sisteminizin zarar görmesi, kas hücrelerinin erimesini hızlandırarak, konuşma, yutma ve hareket yeteneğinizi sınırlar. Uzmanlara göre bu hastalığa yakalananlar 3 ile 5 yıl arasında yaşayabilmekteyken, bu süreden daha fazla yaşayan ALS hastalarıda mevcuttur. Ünlü fizikçi Stephen Hawking, Çinli lider Mao, Jazz sanatçısı Charles Mingus, gitarist Jason Becker ve Fenerbahçeli eski futbolcu Sedat Balkanlı ALS hastalığı geçiren ünlülere örnek birkaç kişidir.
Ice Bucket Challenge (Bir Kova Buzlu Su) kampanyası ise Kuzey Amerika’da yerel olarak başlamış fakat ALS hastalığına karşı bir farkındalık yaratmak için Boston Koleji’nden Pete Frate’nin ve arkadaşlarının çabalarıyla uluslararası bir boyut kazanmıştır. Ice Bucket Challenge oyununun kuralları oldukça basit. Başından aşağıya bir kova buzlu su döküp 3 kişiye daha meydan okuyorsunuz. Eğer meydan okuduğunuz 3 kişi başından aşağı buzlu su dökemezse ALS derneğine bağışta bulunuyor, şayet dökerse bağışta bulunmayıp oda belirlediği 3 kişi ile meydan okuma halkasını giderek genişletiyor. Bu kural dahilinde milyonlarca kişinin kendi videosunu hazırlayarak başından aşağıya bir kova su döktüğü ve arkadaşlarına meydan okuduğu kampanya geniş yankı buldu. İş dünyasından Mark Zuckerberg, Bill Gates, sanat dünyasından Jenifer Lopez, Jon Bon Jovi, Lady Gaga, Justin Timberlake, spor dünyasından Ronaldo gibi isimlerin de destek vererek katıldıkları ALS farkındalık kampanyası olan Ice Bucket Challenge sosyal medya üzerinde birbirine meydan okuyan büyük bir kitle doğurdu. Her meydan okumada ve her yeni videoda #IceBucketChallenge ve #StrikeoutsALS hashtaglarının kullanıldığı kampanya, birbirinden ilginç katılımcılarla tüm yaz oldukça başarılı bir farkındalık yarattı.
Peki bu farkındalığın yaratılması pazarlama açısından neyi ifade ediyor. Markalar bazından binlerce ulusal ve uluslararası şirketin desteklediği ve bizzat birbirlerine meydan okudukları Ice Bucket Challenge kampanyası, başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere tüm dünyada yaklaşık 300 milyon dolarlık bağış topladı. Geçtiğimiz yıl yapılan 2 milyon dolarlık bağış miktarı göz önünde bulundurulduğunda, “bir kova buzlu su” kampanyasının nasıl bir başarı elde ettiğini sizler de kestirebilirsiniz. Pazarlama açısından bakıldığında sosyal medyanın önemini birkez daha anlayabiliyoruz. Bir kova buzlu su kampanyası olan Ice Bucket Challenge’ın sosyal medya üzerinden sürdürülen en başarılı kampanya olduğunu söylemeye gerek yok sanırım. Kar amacı gütmeyen kuruluşlar açısından incelendiğinde sosyal medyanın inanılmaz bir yayılma gücü olduğunu söyleyebiliriz. Kar amacı güden işletmelerdeyse durum hiç farklı değil. Çünkü çoğu marka, hali hazırda sosyal medya pazarlaması kadrolarını çoktan oluşturdu bile.
Daha önceki yazılarımızda da bahsettiğimiz hashtag pazarlama modeli, Ice Bucket Challenge kampanyasıyla ne denli başarılı bir model olduğunu sanırım kanıtladı. Anlaşılır kelimelerden oluşan hashtaglar reklam kampanyalarının akılda kalıcılığını en üst düzeyde etkilemektedir. #IceBucketChallenge ve #StrikeoutsALS hashtagları da buna en güzel örnekleri teşkil etmektedir.
Diğer taraftan markalar da birbirlerine meydan okuyarak, kampanyaya; sosyal pazarlama getirisi kazandırmış ve ALS hastalarına yönelik yardım kampanyasını kendi lehlerine çevirebilmelerine yardımcı olmuştur. Facebook, Microsoft, Ferrari, Mercedes, Toyota gibi markalar kampanyaya büyük miktarlarda bağışlar yaparak ve diğer markalara meydan okumak suretiyle tüketicilerden bu yaz tam not almışlardır. Aynı zamanda ülkemizde de THY (Türk Hava Yolları) Ice Bucket Challenge kampanyası bağlamında sosyal medyada video yayınlayarak; Arçelik’in robotu “Çelik’e”, Yapı Kredi’nin maskotu “Vada’ya” ve Türk Telekomun maskotu “Tekir’e” meydan okumuştur. Ice Bucket Challenge kapsamında hazırlanan yaratıcı videolar, tıpkı bu kampanyadaki gibi etki yaratmak isteyen markalara da ilham verecek derecede yeni fikirler doğurmuştur. Elbetteki bu fikrin tüm kampanyalarda aynı etkiyi göstereceğini söyleyemeyiz, fakat markaların benzer etkiyi yaratabilecek pazarlama çabalarını şimdiden planladıklarını söylememiz mümkün.Bir önceki yazımız olan Kohort Pazarlama (Cohort Marketing) Nedir? başlıklı makalemizde Cohort Marketing, Cohort marketing nedir ve Cohort nedir hakkında bilgiler verilmektedir.