Turizm Pazarlaması Nedir?

Turizm Pazarlaması Nedir?

İnsanların günümüzde en çok tercih ettiği aktiviteler içerisinde yer alan turizm, pazarlama bağlamında büyük öneme sahiptir. Bilindiği üzere pazarlama, yalnızca somut ürünler üzerinden gerçekleştirilmemekte, aynı zamanda hizmet işletmeleri tarafından da tercih edilmektedir. Buradan hareketle hizmet ağırlıklı sektörlerden birisi olan turizm sektöründe de pazarlamanın yoğun bir şekilde kullanıldığından bahsetmek yanlış olmayacaktır. Bugünkü yazımda Turizm pazarlaması nedir sorusuna farklı tanımlarla yanıt ararken, aynı zamanda turizm pazarlamasının özellikleri hakkında detaylı bilgi vereceğim.

Turizm Pazarlaması Nedir?

Turizm pazarlaması en basit tanımıyla ulusal ve uluslararası turizm örgütleri ile işletmelerin hem ulusal hem de uluslararası düzeyde, turistlerin kişisel istekleri üzerine onların ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik, aynı zamanda onların tatminini sağayıcı sistematik çabaların bütünü olarak tanımlanmaktadır. İnsanların genellikle boş zamanlarını değerlendirmek amacıyla, iş, aile toplantı, gezmek ve eğlenmek üzere bir bölgeye, yere ya da ülkeye seyahat etme istekleri turizm olgusunun da oluşmasına neden olmuştur. Dolayısıyla turizm aktivitelerine katılan kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla turizm işletmelerinin ortaya çıktığını söylemek yanlış olmayacaktır. Bu işletmeler genellikle tüketici kimliğine sahip turistlere en uygun ortamda, en ideal mali koşullarda tatil yaptırmayı amaçlayarak belirli bir sistematik dahilinde, farklı metotlar ve teknikler geliştirmektedir. Buradan hareketle turizm pazarlamasını turistik mal ya da hizmetlerin doğrudan ya da dolaylı olarak yerel, ulusal ya da uluslararası planda, üreticiden son tüketici olan turistlere olan akışı ve yeni turistik tüketim ihtiyaçlarının ve arzularının yaratılması ile ilgili sistemli olarak gerçekleştirilen tüm çabalar şeklinde de tanımlanabilmektedir. Belirtilen iki tanımdan ve daha önce pazarlama nedir sorusuna verdiğimiz yanıttan hareketle turizm pazarlaması kavramını aşağıdaki paragraftaki gibi toparlayarak tanımlamak yerinde olacaktır.

Buna göre turizm pazarlaması, turistlerin henüz gerçekleşmemiş istek ve arzuları dahilinde, onlara özel turizm ürün ve hizmetlerinin üretilmesi, onların satın alabilecekleri fiyat düzeyi üzerinden sunulması ve turizm faaliyeti esnasında ve sonrasında turistten gelecek geri dönüşler göz önünde bulundurularak verilen hizmet üzerinde revizelere gidilmesi işlemini kapsayan bir süreç olarak tanımlamak mümkündür. Bu tanımın yapılmasında en büyük etken, turizm endüstrisinin yalnızca ürün üzerine yoğunlaşmadan özellikle psikolojik tatmine yönelik ve kişiden kişiye değişkenlik göstermesinden kaynaklandığını söyleyebiliriz. Tanımdan yola çıkarak turizm pazarlaması olgusunu:

Turistin ihtiyaçlarını karşılayacak mal ve hizmetlerin sunumu ve satımı işlemleri bütünü şeklinde olduğunu söyleyerek, turistlerin ihtiyaçlarının sürekli olarak araştırılması, bilinmesi ve müşteri isteklerinin her zaman ön planda tutulması gerekmektedir. Aynı zamanda turizm ürün ya da hizmetleri endüstri işletmelerinin ürünlerinden farklı özelliklere sahiptir. Bu özelliklerin başında turizm ürünlerinin birbirini tamamlayan bileşik ürün özelliğine sahip olduğu aşikardır. Örneğin, Türkiye’ye tatile gelecek Fransalı bir turistin, tüm aktivite boyunca seyahat işletmelerinden, konaklama işletmelerinden, yeme-içme işletmelerinden ve rekreasyon işletmelerinden bileşik bir şekilde yararlandığı ortadadır. Dolayısıyla turizmde pazarlama çabaları, yalnızca belirli bir ürün ya da hizmet üzerine odaklanmadan, kollektif bir şekilde birbirini tamamlayıcı biçimde yapılarak gerekleştirilmelidir.

Turizm Pazarlamasının Amaçları

Temel anlamda ürün pazarlamasından çok daha farklı özellikler taşıyan turizm pazarlaması, aşağıdaki amaçlara yönelik olarak yapılmaktadır. Bu amaçları üç temel grupta toplayabiliriz:

  1. Mevcut pazarı korumak ve ilerleyen dönemlerde turizm talebini arttırmak
  2. Pazardaki potansiyel turizm talebini gerçek talebe dönüştürmek, yani turizm olayına katılabilmek olanaklara sahip fakat bunu henüz gerçekleştirmemiş olan kitleleri turizme çekmek.
  3. Turizm potansiyeli olan fakat henüz daha beklenen değeri alamamış turizm alanlarını erişilebilir hale getirmek. Böylelikle başka işletmelere veya ülkelere yönelik turistik talebi çekerek turizm ürünlerinin satış alanlarını genişletmek.

Turizm Pazarlamasının Özellikleri

Pazarlama temelinde ele alındığında turizm pazarlaması ile endüstri işletmelerindeki ürün pazarlama çabaları birbirine benzemektedir. Fakat turizm pazarlamasını, endüstri pazarlamasından ayıran bir takım özelliklerin de bulunduğu ortadadır. Bu özellikleri aşağıdaki gibi maddeleyebilmek mümkündür.

  • Turizm işletmeleri sektör bazında hizmet pazarlaması odaklıdır. Dolayısıyla verilen hizmetlerin materyal özellikleri bulunmamaktadır. Oysa ki endüstri işletmelerinin pazarlama çabaları genelde elle tutulabilir, gözle görülebilir ürünler üzerine yoğunlaşmıştır.
  • Endüstriyel pazarlamada işletme, pazarlama çabasını kendi ürününe odaklar ve karşılığında satışları arttırarak karlılığı maksimum seviyeye çekme hevesiyle pazarlama çalışmalarında bulunur. Fakat turizm endüstrisinde pazarlama çabaları bazen devlet kurumları tarafından da üstlenilerek, bölgenin, ülkenin ya da yörenin turizm potansiyelini arttırmaya yönelik ve kar amacı gütmeden yapılabildiği gibi, belirli bir turizm işletmesi tarafından doğrudan satış amacıyla da gerçekleştirilebilmektedir. Örneğin Türkiye’nin devlet kanalıyla yapılan tanıtım reklamlarının, kar amacı gütmeden; yalnızca ülke tanıtımına yönelik olduğunu söyleyebiliriz.
  • Turizm pazarlamasında fiziksel koşullar, çevre, iklim, alt yapı sorunları en temel etkenleri oluşturmaktadır. Dolayısıyla turizm çekiciliğini sağlayan deniz, kum, plaj, doğal güzellikler, tarih v.b. unsurlar pazarlama çabasının etkinliğini yakından ilgilendirmektedir. Oysa endüstriyel pazarlamada işletmenin fiziksel koşulları, kurulduğu bölgenin doğal güzellikleri, iklimi v.b. unsurlar ürünün pazarlama çabalarına kesinlikle etki etmemektedir.
  • Turizm pazarlamasında dağıtım tersine bir şekilde işleyişe sahiptir. Yani tüketici turizm hizmetlerine sahip olmak için üretim yerine gitmek zorundadır. Oysa endüstri işletmelerinde üretilen ürün, tüketiciye ulaşmazsa pazarlama faaliyeti başarısızlığa uğramaktadır.
  • Turizm işletmelerinde üretim ve tüketim çoğu zaman aynı anda gerçekleştiğinden dolayı, turizm pazarlamasında anlık çabalar müşteri memnuniyetine etki edebilmektedir. Fakat endüstri işletmelerinde pazarlama çabasına anlık müdehaleler yapılabilmesi çok zor ve finansal açıdan olanaksızdır.
  • Endüstri işletmelerinde ürüne yönelik pazarlama çabaları neticesinde ürün ve marka imajı, marka sadakati görülme sıklığı fazla iken, turizm işletmelerinde marka imajına bağımlılık az görülmektedir.
  • Turizm işletmeleri tarafından üretilen hizmetlere olan talep günlük, aylık, haftalık ve yıllık olarak birçok kez farklılık göstermektedir. Dolayısıyla talebin esnek olduğundan söz edebilmekteyiz. Fakat endüstri işletmelerinin ürettiği ürünlerde görülen talep aşırı esnek olmamakla birlikte günlük ya da haftalık kısa vadede aşırı düşüşler yaşanmamaktadır.
  • Endüstri işletmelerinde yapılan pazarlama çabaları neticesinde ürüne olan talep arttığında üretimi de buna paralel olarak arttırmak ve kapasiteyi genişletmek mümkündür. Fakat turizm talebinde yaşanan artış turizm işletmesinin kapasitesi oranında belirli bir seviyeye kadar artış gösterir. Örneğin konaklama işletmeleri tam doluluk oranına ulaştığında yeni müşteri kabulü yapamaz.
  • Turizm hizmetlerinde üretim ve tüketim aynı anda gerçekleştiği için turizm ürünleri stoklanamamaktadır. Bu nedenle turizm pazarlaması riskli olabilmektedir.

Bir önceki yazımız olan Saymalıtaş başlıklı makalemizde kaya resimleri, saymalı taş ve Saymalıtaş hakkında bilgiler verilmektedir.

Hakkında Çağrı Ergezer

1983 Kahramanmaraş doğumlu. Lisans öğrenimini Uluslararası İlişkiler, yüksek lisans İşletme (Pazarlama ABD) ve doktorasını işletme (pazarlama anabilim dalı) üzerine yaptı. Küçük yaştan itibaren ilgi duyduğu bilgisayar teknolojileri ve internet, onun sosyal medya, dijital pazarlama ve dijital içerikler üzerine yoğunlaşmasını kolaylaştırdı. Şimdi özel bir üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapan yazar; dijital pazarlama, e-ticaret, sosyal medya ve tüketici davranışları üzerine bilimsel çalışmalarını sürdürmekte. Boş zamanlarında kendine ait olan "ergezer.net" adlı blogda deneyimlerini okuyucularıyla paylaşarak yerli yabancı çok sayıda şirkete danışmanlık hizmeti vermekte.

2 yorum

  1. Yorumunuz için teşekkür ederim. Belirttiğiniz hususlar konaklama işletmelerinde tercih edilen pazarlama faaliyetleri kapsamında çoğu işletmenin karşısına çıkmaktadır. Lakin Turizm sektörünü yalnızca konaklama işletmeleriyle sınırlandırmak da doğru değildir. Yeme-içme işletmeleri, rekreasyon işletmeleri, seyahat işletmeleri ve turizm yan ürünleri üreten işletmeler kapsamında da değerlendirmek doğru olacaktır. Saygılarımla.

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Required fields are marked *

*

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.