Keçe Nedir?, Keçe Nasıl Yapılır?

Keçe Nedir?, Keçe Nasıl Yapılır?

Dünyada ilk kez Türkler tarafından kullanıldığı tahmin edilen keçe, Göçebe Kültürün vazgeçilmez unsurlarından birisidir. Bilinen en eski tekstil yüzeyli el sanatı olarak kabul edilen keçenin ilk örneklerine M.Ö. 4. ve 3. yüzyıllarda Altay’da rastlananırken Bozkır Kültürü’nde hemen hemen her alanda kullanılmıştır. Orta Asya Göçebe Kültürü’nün en önemli özelliği toplulukların, yılın belirli dönemlerinde bir yerden başka bir yere programlı olarak göç etmesi iken; bu göçlerin nedenlerinin geçim kaynaklarını oluşturan küçük ve büyükbaş hayvanlara otlak bulma amacı taşımasıdır. Orta Asya Göçebe Kültürü çerçevesinde insanlar, geçimlerini ellerinde bulundurdukları küçük ve büyükbaş hayvanlardan sağlarken; bu kültür içerisinde ortaya çıkan medeniyete bağlı olarak yeme-içme, sanat, yaşam tarzı ve psikolojik davranışların oluşmasında ve gelişmesinde hayvancılığın büyük oranda etkili olduğu düşünülmektedir. Dolayısıyla hayvancılığın ağırlıkta olması göçebeliği ve aynı zamanda hayvansal ürünlerin günlük hayatta kullanımını yaygınlaştırmıştır. Buna bağlı olarak Orta Asya Türk Halklarının gelenek – görenek, örf-adetleri oluşurken hayvan ve göçebe kültür büyük oranda etkili olmuştur.

Keçe Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

İnsanların keçeyi kullanmaya başlamasının M.Ö. 500 – 600’lü yıllara kadar uzandığı tahmin edilmektedir. Bulunan ve tahmini olarak M.Ö. 4.-3. yüzyıla ait olduğu belirtilen ilk keçe örneği Altay bölgesinde yer alan Pazırık Kurganında ortaya çıkartılmıştır. Bu bağlamda keçenin, özellikle küçükbaş hayvan besleyen toplulukların, onların yününden yararlanmaya başlamasıyla ortaya çıkmıştır denilebilir. Keçenin Anadolu’ya gelişi ise uzmanlar tarafından, Orta Asya’dan yapılan göçler esnasında taşındığı yönündedir. Bugün Anadolu’nun her köşesinde yaygın bir kullanıma sahip olduğu görülmektedir.

Keçe Nasıl Üretilir?

İlkel anlamda keçe, küçükbaş hayvan yünlerinin sıcak su ile ıslatılmak suretiyle ve yoğurularak üretilmesinden ibaretken, ilerleyen dönemlerde sıcak suya ek olarak defne özü ve sabunla yünlerin birbirine kaynaştırılması ve baskı ile birleştirilmesi şeklinde imal edilmiştir. Bir nevi sıkıştırılmış yündür. Göçebe Kültür içerisinde geniş bir kullanım alanına yayılması yüzlerce yılı alan keçe, o dönemlerde çeşitli giyim eşyaları, çadır (yurt) ve süs eşyalarında kullanılmaktadır. Ayrıca aşağıda sıralanan kategorilerde de keçe sıklıkla kullanılmaktadır. Bunlar:

  • Kültürel hediyeler
  • Türk motifli hediyeler
  • Orta Asya hediyeleri
  • Göçebe hediyeleri
  • Bozkır kültürü hediyeleri
  • Geleneksel hediyeler
  • Nostaljik hediyeler

Keçenin Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Yapılan araştırmalar keçenin birçok faydası olduğunu kanıtlamıştır. Bunlardan bazılarını aşağıdaki şekilde sayabilmek mümkündür.

  • Her şeyden önce keçe koyun ya da keçi yününden imal edilmekte olup tamamen doğal bir malzemedir.
  • Tamamen organik yünden imal edilen keçe, benzer malzemelere nazaran daha dayanıklıdır. Özellikle keçeden üretilen kumaşlar uzun yıllar kullanılabilmektedir.
  • Doğal hayatta koyun ve keçi gibi hayvanların yünleri soğuk kış şartlarına ve sıcak yaz şartlarına karşı onları korumaktadır. Isı yalıtımı dolayısıyla keçe, yazın serin tutarken; kışın sıcak tutmaktadır. Bu nedenle soğuk kış şartlarında göçebe halklar barınaklarını, çadırlarını ve kıyafetlerini keçeden üretmişlerdir.
  • Doğal yün, anti alerjik özelliğe sahip olduğundan, yünden üretilen keçe alerjik etkiler yaratmaz.
  • Yapılan araştırmalar keçenin, radyasyona karşı iyi bir yalıtkan olduğunu kanıtlar niteliktedir.
  • Tamamen sıkıştırılmış dokuya sahip olmasına karşın, keçe hava sirkülasyonu yapabilmektedir. Bu nedenle yaz aylarında bile nem ve terleme gerçekleşmez.
  • Hijyenik ve antibakteriyel özelliğe sahiptir.
  • Bugün az sayıda olmalarına karşın göçebe halklar, çadırlarında ve barınaklarında keçeyi tercih etmektedir. Onlara göre keçenin üzerinden yılan ve böceklerin yürümediği belirtilmektedir.
  • Tamamen organiktir ve insan sağlığına zararsızdır. Özellikle son yıllarda kullanım eşyalarında, kıyafetlerde, halılarda tercih edilmesinin nedeni de budur.

Keçe hediyelik eşya ve ürünlere ilgi duyanlar için; %100 doğal keçeden üretilen kullanım eşyalarının en güzel örneklerin sergilendiği Etno Hediye web sitesini mutlaka ziyaret etmenizi ve birbirinden ilginç el yapımı sanat eserlerini incelemenizi tavsiye ederiz.

Bir önceki yazımız olan Aşık Oyunu Nedir? Aşık Oyunu Nasıl Oynanır? başlıklı makalemizde aşık kemiği, aşık oyunu ve aşık oyunu nasıl oynanır hakkında bilgiler verilmektedir.

Hakkında Çağrı Ergezer

1983 Kahramanmaraş doğumlu. Lisans öğrenimini Uluslararası İlişkiler, yüksek lisans İşletme (Pazarlama ABD) ve doktorasını işletme (pazarlama anabilim dalı) üzerine yaptı. Küçük yaştan itibaren ilgi duyduğu bilgisayar teknolojileri ve internet, onun sosyal medya, dijital pazarlama ve dijital içerikler üzerine yoğunlaşmasını kolaylaştırdı. Şimdi özel bir üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapan yazar; dijital pazarlama, e-ticaret, sosyal medya ve tüketici davranışları üzerine bilimsel çalışmalarını sürdürmekte. Boş zamanlarında kendine ait olan "ergezer.net" adlı blogda deneyimlerini okuyucularıyla paylaşarak yerli yabancı çok sayıda şirkete danışmanlık hizmeti vermekte.

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Required fields are marked *

*

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.