Pazarlama, Reklam ve Tüketici Davranışları Üzerine Özgün Yazılar Çağrı Ergezer
Örnek vermek gerekirse dünyanın hemen hemen her bölgesinde satılan Blue Jean pantolonların genel ismi Jean olarak kalmıştır. Ülkemizde de Blue Jean markası olan Kot, belirli bir zaman sonra kot pantolon olarak isim yapmaya başlamış ve hafızalarımızda yer edinmiştir. Gilette (Jilet), Walkman, Chicklett (Ciklet), Champagne (şampanya), Frisbee (Frizbi), Hula Hoop, Zippo gibi marka olarak isimlendirilmiş ürünlerin, muadilleri içinde aynı ismin kullanılmasının sebebi de budur.
Jenerik marka ismi de bu bağlamda rekabetin az olduğu ya da hiç olmadığı dönemlerde piyasaya giren, tüketicinin ilk defa karşılaştığı ve üreticinin o dönemlerde piyasaya hakim olduğu ürün ve hizmetlerden oluşmaktadır. Ülkemizde ve dünyada halen daha geçerliliğini koruyan jenerik marka durumlarına verilebilecek somut örnekleri sizler için derledim.
Selpak:
Aslında ülkemizde ilk olarak Eczacıbaşı tarafından piyasaya sürülen kağıt mendilin markasıydı. Zaman içerisinde rekabetin azlığıyla bu marka adı ağızdan ağıza dolaşarak bilinirlik kazandı ve bundan sonra üretilen farklı markalardaki kağıt mendillerde de aynı deyiş kullanılmaya devam edildi. Markete girip selpak var mı? diye sorduğumuzda muhtemelen faklı markaları satın alıp çıkmışızdır.
Orkid:
Benzer ürün gruplarında da aynı isim sürekli kullanılıp gelmiştir. Benzer kategorideki tüm ped ürünleri genellikle Orkid olarak bilinir.
Pimapen:
En sevdiğim klasikler arasındadır. Bu isim geçerliliğini hala daha korumaktadır. Öyle ki plastik pencere markası olan Pimapen’in bugün onlarca farklı rakibi olmasına karşın hepsine pimapen olarak hitap ederiz. Pimapen tüketici için bazen markanın gerçeği, bazen de Fırat Pen, Winhouse, Akfa, Pakpen, Winsa, Egepen gibi rakip markalar için kullanılmaktadır.
Chiclets:
Aslında üretilmiş bir sakız markası olan Chiclets, zamanla tüm sakız markalarına verilen bir isim olarak anılmaya başlanmıştır. Marketten ciklet aldım 🙂
Atari:
Bu ismi bilmeyen neredeyse yoktur. 80’lerin ve 90’ların çocuklarında olmazsa olmaz eğlence aracı haline gelen Atari, aslında bir marka olmasına karşın benzer kategorideki markalarada verilen isim halini almıştır.
Sarelle:
Nutella, Çokokrem gibi rakiplerine karşı her zaman marka bilinirliği daha yüksek olan bir ürün olarak karşımıza çıkmıştır. Sarelle bulamadığımız dönemlerde bile Sarelle yerine Çokokrem, Nutella gibi ürünlerden bahsederken bu ismi kullanmışızdır.
Kot:
Fabrikası İzmir’de bulunan Blue Jean markası olan Kot, kısa sürede Blue Jean adı yerine Kot Pantolon olarak hayatımıza girmiş ve günümüzde de geçerliliğini korumaya devam etmiştir. Tüm Blue Jean’ler bize göre Kot’tur.
Oralet:
Yüzlerce farklı isimde rakibe sahip olmasına karşın, Eczacıbaşı tarafından ilk kez piyasaya sürülen limon, mandalina aromalı toz içecektir. Kahvehanelerde artık bu markadan farklıları kullanılmasına karşın genel adı hala daha Oralet’tir.
Sana:
Yılların margarini Sana yağları. Günümüzde aynı kategorideki margarinlerin genel ismi olarak bilinir. Marketten Sana yağı alıp gelecek olan anneniz, Sana yağı yerine Bizim yağ yada Luna alabilir.
Cif:
Unilever şirketi tarafından piyasaya sunulan Cif adlı temizleme ürünü, zaman içerisinde benzer ürünler için de kullanılmış; hatta “ciflemek” gibi bir işlevi dilimize kazandırmıştır.
Vileda:
Aynı Cif gibi bir marka olan Vileda; temizleme kovası ve saplı sümger temizleyiciden oluşur. Piyasada yüzlerce rakibi olmasına karşın hepside aslında Vileda olarak isimlendirilir. Tıpkı Ciflemek gibi “viledalamak” fiilini de dilimize kazandırmıştır.
Bankamatik:
Hep ürünlerden bahsettik ama bazen hizmet markaları da benzer hizmetler için sıklıkla kullanılır. İş Bankası tarafından Bankamatik adıyla hizmete sunulan ATM’ler. Zamanla diğer bankaların ATM’leri için de kullanılmış ve hala daha kullanılmaktadır.
Jeep:
Amerika menşeili Chrysler’in bir markası olan Jeep, aynı kategorideki diğer ürünler için de kullanılmaktadır. SUV araç olan Jeep, Lexus, Range Rover, Hummer, Toyota gibi SUV modellerin de Jeep olarak isimlendilmesine neden olmuştur.
Lacoste:
Giyim markası olan Lacoste zaman içerisinde benzer yapıdaki kumaş ve giyim modellerinde temel isim olarak kabul edilmiştir. lacoste yaka t-shirt, Lacoste kumaş gibi kullanımları hala daha geçerlidir.
Mobylette:
Mobilet olarak telaffuz edilir. Aslen Fransız markası olan Mobylette, zaman içerisinde zaman içerisinde Peugeot gibi markalara ait benzer ürünlerin de ortak adı haline gelmiştir.
Nescafe:
Günümüzde Jacops, Tchibo gibi rakiplerine de Neskafe olarak ad bırakmış efsanevi bir kahve markasıdır.
Teflon:
Avrupa menşeili Dupont şirketi tarafından marka haline gelmiş Teflon benze modellerin ortak adıdır. Teflon tava olarak nam salmıştır.
Thermos:
Tüm dünyada ve ülkemizde benzer markalar için kullanılmıştır. Termos olarak telaffuz edilen marka içine koyduğunuz sıcak ya da soğuk sıvıları uzun süre saklamamızı sağlar. Aslında patentli bir markadır.
Jacuzzi:
Jakuzi olarak telaffuz edilir. Hidromasaj özelliği olan küvetlerin tamamına nedense hep Jakuzi deriz.
Aygaz:
Mutfak tüplerinin ortak adıdır. İpragaz, Milangaz, likitgaz gibi rakiplerini de Aygaz olarak isimlendirir ve kullanırız.
Bir önceki yazımız olan Başarılı Blog Yazıları Oluşturmanın İpuçları başlıklı makalemizde başarılı blog oluşturmak için, başarılı içerik oluşturmak ve blog yazıp para kazanmak hakkında bilgiler verilmektedir.
