A’dan Z’ye Konum Tabanlı Pazarlama

A’dan Z’ye Konum Tabanlı Pazarlama

Bulunduğumuz çağda geleneksel pazarlama ile post modern pazarlamanın sentezi haline gelen dijital platformlar, başta bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle ve kullanıcı kitlesinin gün geçtikçe artmasıyla markalar ve işletmelerin dikkatini çekmektedir. İnternet, mobil aygıtlar ve yazılım teknolojilerinin işbirliğiyle dijital pazarlama bugün hedef kitleyi belirleme, tüketiciye ulaşma, ürün ya da hizmet hakkında bilgi verebilme bağlamında en ideal pazarlama biçimlerinden birisi haline gelmiştir. Günlük hayatımızın teknoloji ağırlıklı olması zamanla mobilitenin ağır basmasına, internet ve sosyal medya olgularının bağımlılık yaratacak düzeyde yaşamımızı yönlendirmesine şahit olmaktayız. İşletmeler açısından tüketiciye ulaşmada, ürün ya da hizmeti tanıtmada ve tüketiciden müşteri yaratmada en önemli unsur haline gelen pazarlama, dijital kanallar ve yeni teknolojilerle birlikte eskisinden çok daha güçlü ve etkili bir hal almıştır.

Başlığımızın odak noktasını oluşturan Konum Tabanlı Pazarlama olgusu ise mobil teknolojilerin üretilmeye ve tüketiciler tarafından kabul görmeye başladığı dönemlerden itibaren kullanılmaya başlamıştır. Bilindiği gibi cep telefonlarının yaygınlaşması internetin bağımlılık düzeyinde kullanılmaya başlamasından daha önceki dönemleri kapsamaktadır; bu nedenle henüz internetle aramızda bir bağ yokken bile konum tabanlı pazarlama stratejilerinin oluşmaya başladığını söyleyebilmek mümkündür. Konum tabanlı pazarlama tanım olarak, coğrafi anlamda ürün ya da hizmete nerede ve nasıl sahip olabileceğimiz hakkında detaylar içeren bilgilendirmelerden ibarettir diyebiliriz. Şöyle bir düşündüğümüzde konum tabanlı pazarlama modelleri ilk olarak mobil platformlarda ortaya çıkmıştır. Peki bu nasıl olmuştur?

sms pazarlama

2000’li yılların başında hızla artan mobil telefon pazarı, giderek muazzam bir tüketici kitlesi yaratmış ve bu bağlamda pazarlamacılar gözlerine kestirdikleri hedef kitleyi mobil pazar üzerinden nasıl ikna edeceklerinin yanıtını aramaya başlamışlar. Derken; SMS teknolojileriyle birlikte mobil kitleye ulaşılabileceği ve bu tüketici kitlesine SMS’ler aracılığıyla pazarlama yapılabileceği gerçeği ortaya çıkmıştır. Geniş anlamda mobil pazarlamanın temelleride bu dönemde atılmıştır. Hatta mobil pazarlama o dönemlerde moda haline gelmiş, global olsun yerel olsun hemen hemen tüm işletmeler tüketicilerine ulaşmak için SMS teknolojisinden yararlanmaya başlamıştır. İlk zamanlar tüketiciler tarafından pozitif kabul edilen SMS pazarlaması, ilerleyen dönemlerde illeti haline gelmiş ve mobil pazarlamanın SMS kanadı büyük ölçüde evrim geçirmek mecburiyetinde bırakılmıştır.

İlerleyen dönemlerde internet teknolojileri ve iletişim tekniklerinin gelişmesi mobil pazarlamanın şaha kalktığı dönemler olmuştur. İnternetin mobil platformlara girmesi, mobil uygulamaların hız kazanması, navigasyon ve GPS teknolojilerinin ucuz ve çoğu zaman ücretsiz olarak temin edilebilmesi de zaten bu dönemlere rastlamaktadır. Pazarlama açısından son dönemlerde önem kazanan olgu ise “doğru kişiye doğru ürün ya da hizmet” pazarlanması noktasıdır. Yani elinizde geçirdiğiniz tüm argümanlar herkes için aynı etkiyi yaratmayabilir. Özellikle lokal anlamda bir işletmeyseniz, global anlamda pazarlama metodlarına kolları sıvamak ne kadar etkili olacaktır? Bu durum Taksim Meydanı’ndaki bir çiğ köftecinin Kayseri’de reklam broşürü dağıtması kadar abestir. Zaten konum tabanlı pazarlamanın en büyük avantajıda burada karşımıza çıkmaktadır. Küçük işletmelerin küçük olan potansiyel müşteri gruplarını tespit etmede veya ürün ya da hizmetine belirli bir müşteri grubu oluşturmada konum tabanlı pazarlama modelinin büyük etkisi olduğunu söyleyebilmemiz mümkün olabilmektedir.

social based marketing ornek

Konum tabalı pazarlamanın temelinde mobil teknolojiler ve internet vardır. Dünya geneline baktığımızda bugün akıllı telefonları kullanan 18 yaş ve üzeri kullanıcıların oranı %74 gibi muazzam bir seviyededir. Tüketici gözüyle SMS tabanlı pazarlama metotları yapılan araştırmalara göre ülkemiz içerisinde çoğu zaman negatif bir etki yaratmaktadır -bu durum bazı ülkelerde farklılık göstermektedir. Mobil uygulamaların gelişmesi hangi telefon kullanıcısının nerede olduğu hususunda bilgi verebilmektedir. Bugün gelinen noktada bir mağazanın önünden geçerken cep telefonumuza gelen “içerideki modellerimizi görmek istemez misiniz?” mesajı çoğu tüketicide hayranlık yaratmıştır. Ya da bir kafenin önünden geçerken “ilk çayınız bizden olsun” mesajıyla gülümsemedik mi? Bu durumu çoğumuz yaşamış ve bu ilginçlik karşısından mağazaya, kafeye, markaya, işletmeye karşı bir sempati duymaya başmamışızdır.

Konum tabanlı pazarlama metodu gerilla mıdır? sorusuna verilecek en güzel yanıt “sizde bir duygu uyandırıyorsa gerilladır” şekinde olacaktır. Bazı araştırmacılara göre gerilla olarak kabul edilen konum tabanlı pazarlama modeli, bazılarına göreyse doğrudan pazarlama aracıdır. Bana kalırsa ikisinin de bir karışımı demek daha doğru olur.

Foursquare reklamlari

Konum tabanlı pazarlamayı yalnızca mobil platformlar ya da SMS mantığına indirgemek de oldukça yanlıştır. Çünkü hemen hemen her yerde konum tabanlı pazarlama ile karşılaşabilmek mümkündür. Bunu evimizdeki masaüstü bilgisayarımızda otururken kullandığımız sosyal ağlarda da görebilmekteyiz. Bulunduğunuz konuma göre değişen ve size giderek yaklaşan facebook reklamları ve sayfa beğeni önerileri buna en güzel örneği oluşturmaktadır. Bizim insanımız ve markalarımız bir şeyi öğrendiklerinde bıktırana kadar kullanmak alışkanlığındadır. SMS tabanlı pazarlama bu yüzden spam haline dönüşmüş ve etkisini büyük oranda kaybetmiştir. Konum tabalı pazarlama metotlarının maliyetleri düşünüldüğünde atla deve olmadığı ortadadır, umarım SMS pazarlama gibi “illallah” dedirten bir hal almaz.

Şimdilerde pazarlamacılar konum tabanlı pazarlamayı SMS ile entegre etmekten daha ziyade mobil uygulamalarla birlikte daha verimli kullanabildiklerinin farkına varmıştır. Geolocation tabanlı sosyal ağların (Foursquare, Gezenzi) global sosyal ağlara göre lokal anlamda tüketici kitlesi oluşturmada daha etkili olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Zaten yurt dışında yapılan araştırmalara göre de Mobil pazarlamada en etkili yöntemlerin konum tabanlı sosyal ağ siteleri üzerinden yapılan konum tabanlı pazarlama olduğu sonucuna varılmaktadır.

Bir önceki yazımız olan İnternet Ziyaretçisinden, Online Müşteriye başlıklı makalemizde e-ticaret ve tüketici davranışları, elektronik ticaret ve tüketici davranışları ve internet ve tüketici davranışları hakkında bilgiler verilmektedir.

Hakkında Çağrı Ergezer

1983 Kahramanmaraş doğumlu. Lisans öğrenimini Uluslararası İlişkiler, yüksek lisans İşletme (Pazarlama ABD) ve doktorasını işletme (pazarlama anabilim dalı) üzerine yaptı. Küçük yaştan itibaren ilgi duyduğu bilgisayar teknolojileri ve internet, onun sosyal medya, dijital pazarlama ve dijital içerikler üzerine yoğunlaşmasını kolaylaştırdı. Şimdi özel bir üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapan yazar; dijital pazarlama, e-ticaret, sosyal medya ve tüketici davranışları üzerine bilimsel çalışmalarını sürdürmekte. Boş zamanlarında kendine ait olan "ergezer.net" adlı blogda deneyimlerini okuyucularıyla paylaşarak yerli yabancı çok sayıda şirkete danışmanlık hizmeti vermekte.

4 yorum

  1. Merhaba

    Size bir sorum olacaktı.Alışveriş merkezindeki bir mağaza benim orda olduğumu ve telefon numaramı nerden bileniliyor ki bana reklam mesajı atabiliyor?

    • Yaklaşık 4-5 yıl öncesine kadar baz istasyonları aracılığıyla, alışveriş merkezleri içerisinde konumlandırılmış seyyar algılayıcılar sayesinde yapılmaktaydı. Müşteri olsun ya da olmasın, alışveriş merkezi içerisindeki kampanyalardan ve duyurulardan tüketiciyi anında haberdar edebilme olanağı vardı. Fakat günümüzde akıllı telefon kullanımının artması ve Wi-Fi sinyalleri sayesinde bu işlem daha basit bir hale geldi. Şöyle ki alışveriş merkezinin ücretsiz Wi-Fi ağını kullanmak istediğinizde telefon numarası ile doğrulama yapmanız gerekiyor. Böylelikle numara bilgileriniz tek bir merkezde toplanabiliyor. Alışveriş merkezi içerisinde wi-fi sinyali yayan onlarca pointer olduğunu varsayarsak, mağaza içerisindeki pointerin kapsama alananına girdiğinizde o mağaza ile ilgili SMS bildirimlerini alabilmeniz mümkün oluyor.

      Her telefon numarası ile eşleşen Mac adresleri sayesinde de, ilerleyen zamanlarda tekrarlanan ziyaretler esnasında Wi-Fi sinyalleri sizi sisteme tanıtıyor ve daha önce almadığınız farklı SMS’leri almanız kolaylaşıyor.

      Aslına bakarsanız olayın teknik kısmı oldukça karışık. Fakat hem operatorler hem de alışveriş merkezindeki Wi-Fi aracılığıyla sisteme bağlandığınız taktirde numaranızın 3. tekil şahısların eline geçmesi çok da zor değil.

      Not: Tüketici kanununa göre rahatsız edici bildirimde bulunan SMS’ler için şikayetçi olabiliyorsunuz. Bu kanunun revize edilmesinin ardından, habersiz SMS gönderme olayı tamamiyle illegal bir yöntem olarak kabul edilmiştir. Saygılarımla.

  2. hocam sosyal konum pazarlaması konusunda araştırma yapıyorum elimde cok fazla kaynak yok eger mmümkünse bana kaynak önerirmisiniz.

    • Tuba hanım merhabalar. Kaynakların %90’ı İngilizce. Konuyla ilgili birçok kaynak var. Mail aracılığıyla iletişime geçebilirseniz kaynakları iletmek için yardımcı olurum. Saygılarımla.

Cevapla

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Required fields are marked *

*

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.